Fieldlab-onderzoek naar de last mile voor een gezonde stad

Healthy City Lab

Ruim de helft van de wereldbevolking woont in steden. Ook in Nederland hebben de stedelijke gebieden een grote aantrekkingskracht. En die neemt naar verwachting de komende jaren alleen maar toe. Dat brengt grote uitdagingen met zich mee. Hoe houden we bijvoorbeeld deze drukbevolkte steden leefbaar? Hoe zorgen we voor het welzijn van de met name kwetsbare bewoners van die steden? Daarom onderzoeken we in het Healthy City Lab hoe de logistiek hier een positieve bijdrage aan kan leveren. In verschillende fieldlabs bekijken we deze vraagstukken vanuit de logistieke last mile.

De vragen die hier onder andere bij horen zijn: Hoe kunnen we de last mile zo inrichten dat de leefbaarheid van de stad en het welzijn van de bewoners behouden blijft of, beter nog, vergroot wordt? Welke diensten en producten kunnen we toevoegen aan de last mile? Welke concepten lenen zich voor de last mile? Maar ook, waar moeten we afscheid van nemen? En dit dan op een duurzame, toekomstbestendige en kostenefficiënte manier. Kortom, het Healthy City Lab werkt eraan om de geheimen van de last mile rond leefbaarheid en welzijn in steden te ontrafelen.

Maak kennis met HCL!

Field labs

Campus Heijendaal in Nijmegen

Op één vierkante kilometer huisvest Campus Heijendaal in Nijmegen drie grote instellingen: het Radboudumc, Radboud Universiteit en de HAN, met dagelijks meer dan 60.000 studenten, medewerkers, cliënten en andere bezoekers. Vele goederenstromen gaan van en naar deze instellingen. Samen willen de drie instellingen de manier waarop ze worden beleverd verbeteren. Dit leidt tot minder uitstoot, congestie en supply chainkosten en tegelijkertijd tot hogere serviceniveaus. Centraal in dit fieldlab staat het ontwikkelen van een blauwdruk met kostenefficiënte, geconsolideerde en emissievrije last mile oplossingen. Deze oplossingen moeten over te dragen zijn aan andere zorg- en overheidsorganisaties. Het fieldlab Campus Heijendaal gebruiken we ook voor het ontwikkelen en/of verbeteren van logistieke concepten voor afvalvermindering en reverse logistics met speciale aandacht voor ziekenhuis specifiek afval.

Buur&Zo in Deventer

In fieldlab Buur&Zo werken we samen aan de uitdaging om zorg en sociale ondersteuning toegankelijk en betaalbaar te houden. Lokale overheden, het bedrijfsleven, kennisinstellingen, sociaal werk, welzijns- en zorgorganisaties hebben een gezamenlijke verantwoordelijkheid om deze uitdaging het hoofd te bieden. Buur&Zo draagt bij aan de ontwikkeling van deze sociale basisinfrastructuur in krachtige wijken onder meer door logistiek te integreren in het concept. We ontwikkelen een schaalbaar model voor het gebundeld en emissievrij leveren van goederen met inzet van een buurtconciërge. Deze is een vast en vertrouwd gezicht in de wijk en vormt de verbinding tussen zorg en logistiek. Enerzijds door goederen zoals eten, medicijnen en wasgoed te brengen en halen. Anderzijds door kwetsbare inwoners naar sociale hotspots in de wijk te vervoeren. Uitgangspunten zijn preventie, het bevorderen van veerkracht, eigen regie en zelfredzaamheid. Zodat gepersonaliseerde en tijdige zorg en ondersteuning kan worden geleverd en tegelijkertijd de inzet van professionals wordt geoptimaliseerd.

Resultaten

Healthy City Lab werkt aan de volgende resultaten:

1

Kwantitatieve (evidence based) modellen om scenario’s getalsmatigte onderbouwen en te komen tot een meer duurzame supply chain.

2

Het vertalen van deze modellen naar gebruiksvriendelijke concepten en tools. Enerzijds ter ondersteuning van de transitie richting duurzaam supply chain management. Anderzijds als educatief instrumentarium.

3

Het ontwikkelen en benutten van ‘best practices’ ter ondersteuning van het verduurzamen van de supply chain.

4

Het creëren van een inspirerende leeromgeving ter ondersteuning van professionele ontwikkeling en talentontwikkeling.

5

Het ontwikkelen van concepten binnen de zorglogistiek die bijdragen aan de vermindering van eenzaamheid onder kwetsbare groepen.

Achtergrond

Stadsbesturen, zorg- en overheidsinstellingen worstelen steeds vaker met verkeerscongestie in de stad en op de campus, luchtkwaliteit en leefbaarheid in het algemeen. Dit vraagt om innovatieve distributieconcepten die uitdagingen rond effectieve en efficiënte modaliteitsplanning, bezettingsgraden en duurzaamheidsdoelen aanpakken. Tegelijkertijd staan zorgverleners op het punt van transitie naar (meer) duurzame bedrijfsvoering. Dit is aangemoedigd door bijvoorbeeld toenemende zorgkosten, voortdurende bezuinigingen, krapte op de arbeidsmarkt en toenemend ecologisch bewustzijn. Het gevolg is dat zorgverleners hun bedrijfsmodellen en onderliggende logistieke concepten moeten aanpassen en innoveren.

De opmaat naar duurzame last mile logistiek

Het lectoraat Logistiek en Allianties van de HAN startte daarom samen met netwerkpartners dit project. Nieuwe stedelijke distributieconcepten kunnen de impact op milieu en maatschappij reduceren door het verminderen van emissies, congestie en luchtvervuiling. Dit is het gevolg van het effectief consolideren van inkomende en uitgaande goederenstromen

en het leveren van innovatieve oplossingen voor zorg, welzijn en gerelateerde diensten. Maar het is breder dan dat. Denk bijvoorbeeld ook aan verschillende overheidsinstellingen op een campusterrein die via een gezamenlijke inkoop en slimme bundeling in de levering de goederenstromen kunnen reduceren. Of denk aan de goederenstromen van bouwlogistiek in stadscentra, de ontwikkelingen rondom circulair bouwen en de inrichting van nieuwe stedelijke gebieden. Belangrijke thema’s van onderzoek zijn (verandering in) het inkoopgedrag van betrokken instanties, wat een slimme structuur van overslagpunten is om goederen te kunnen bundelen en hoe overheidsbeleid (met randvoorwaarden zoals bijvoorbeeld zero-emissiezones) een bijdrage kan leveren.

Inhoudelijke onderzoeksthema’s

Het Lectoraat Logistiek en Allianties van de HAN is penvoerder van dit project. Dit lectoraat heeft, onder aanvoering van dr. Dennis Moeke, een uniek en breed consortium tot stand gebracht. Verschillende maatschappelijke partners uit de (semi-)publieke sectoren en het bedrijfsleven nemen deel aan het project. Vanuit de drie hoofddoelen zijn samen met de consortiumpartners de volgende inhoudelijke onderzoeksthema’s gedefinieerd: